Heb je in eigen initiatief besloten om mee te reizen met Peking Express of ben je gevraagd door het productiebureau?Ik werd uitgenodigd door VT4, de Belgische poot van televisiezender SBS. Daar vonden ze dat ik met ,,In het spoor van Marco Polo’’ een mooi boek had gemaakt. Zoiets zou ook wel passen bij Peking Express dachten ze, zij het dan met wat meer de nadruk op de foto’s. Heb je enige inbreng gehad in het uitstippelen van de route?Volgens Roos (in een Humo interview) is Peking Express 'moordend'. Hoe heb jij deze trip ervaren, als geoefende wereldreiziger?Fysiek vond ik het allemaal best meevallen. Wat het voor de deelnemers echter wel zwaar maakt is de stress van de race. Psychologisch mag je dat niet onderschatten, temeer omdat de productieleiding er soms nog een schepje bovenop doet om het de stelletjes nog wat moeilijker te maken. Er is weinig tijd voor ontspanning, soms zelfs amper om te eten. Voor de crew zijn het dan weer lange werkdagen, eveneens zonder mogelijkheid om even stoom af te laten. Na een paar weken begint dat wel zwaar te wegen. Hoe wordt de crew voorbereid op zo'n productie?Een beperkt aantal crewleden had de eerste Peking Express meegemaakt, dus die wisten van wanten. Voor de rest was het "in het water springen en zwemmen." Hoe zwaar was het om mee te reizen als crewlid?Hangt ervan af wat je functie binnen het geheel was. Voor de teams die de racers volgden, was het behoorlijk zwaar. Die volgen identiek hetzelfde parcours als de deelnemers en moeten ook hetzelfde tempo aanhouden. Dan moet je leren toekomen met weinig slaap. Daarnaast viel er voor de makers van het programma onderweg nog veel te vergaderen: inspelen op de gebeurtenissen, scenario’s bedenken, problemen oplossen, de logistiek verzorgen,… Voor mezelf kwam daar ’s avonds het notities en schrijven nemen bij. Voor wie in de crew had u het meeste ontzag, cameramensen, reporters, presentatoren? Voor de cameralui die aan één van de deelnemende paartjes waren gekoppeld, doe ik mijn hoed af. Die reisden aan hetzelfde tempo, maar dan altijd wel met een camera van meer dan tien kilo op hun nek. Ze filmden werkelijk àlles en zaten ook altijd bij in de auto’s die de koppels een lift gaven. Net als voor de deelnemers zat de dag er niet op als de race werd afgevlagd, want ze moesten ook het zoeken naar een slaapplaats filmen en helemaal op het einde van de dag ook nog eens het noodzakelijke interview opnemen. Hoe waren de presentatoren?Best aardige mensen. Ze hadden wat meer comfort dan de teams in het veld, maar voor hun baan zaten ze lange uren in het busje dat hen van de ene naar de andere plaats bracht. Hun werk hield ook veel wachten in. Heel enerverend kan dat zijn, want voor de camera moeten ze op commando heel professioneel zijn. Als de koppels racen, was je dan al vooruit gegaan of ging je pas ná de koppels weg? In hoeverre krijg je dan iets mee wat de koppels onderweg meemaken?Ik zat samen met een dokter, een man van de ,,security’’ en een lid van de Chinese staatszender CCTV in een auto. Meestal vertrokken we samen met de deelnemers. We volgden dezelfde route en passeerden de stelletjes meerdere malen per dag. We probeerden altijd om zowat in het middelpunt van de race te blijven, zodat we niet te ver af zaten mocht iemand medische hulp of technische assistentie nodig hebben. Omdat ik voor SBS foto’s diende de maken, was ik ook aanwezig op alle proeven en natuurlijk ook bij elke aankomst. Zo krijg je toch een goed zicht op wat er zich tijdens de race afspeelt. Welke deelnemers hebben de meeste indruk op u gemaakt en waarom?Ik kan er geen stel uitpikken. Ze waren allemaal daar omdat ze dit precies wilden doen en dus beklaagde ik hen ook niet. Had je een favoriet koppel?Nee. Ik probeerde een beetje afstand te houden van de race, al merkte ik gaandeweg toch dat ik ging meeleven met de deelnemers en hun belevenissen. Heeft u dezelfde indruk van de koppels bij het zien van de tv beelden als tijdens de reis?Op tv wordt alles door de manier van monteren wat uitvergroot, maar ik stel vast dat het toch aardig in de buurt komt van de indruk die je van mensen onderweg opdoet. Zijn er situaties geweest die niet op tv getoond zijn waar de crew moest ingrijpen omdat het allemaal uit de hand liep?Niet zoveel. Al zal ik me altijd het verhaal van Krieke en Nathalie blijven herinneren, die ’s nachts last kregen van een geile Chinees, die het met Nathalie wel zag zitten. De man had hen gehuisvest en die seksuele intimidatie was dus best een vervelende situatie. De deelnemers van PE reizen met een schare productiemedewerkers in hun kielzog. Welk effect heeft dit op de reis- en overnachtingsmogelijkheden die aan de deelnemers wordt geboden door de plaatselijke bevolking?Je moet het zo zien: de camera in aanslag op de hielen van de deelnemers, maakte het de Chinezen en de Indiërs wel duidelijk dat dit geen gewone toeristen waren. Dus dat hielp wel. Anderzijds moest de cameraploeg ook wel onderdak zien te vinden. In hotelletjes was dat natuurlijk geen probleem en bij de mensen thuis ook niet zo erg: eens de beslissing genomen om de rare snuiters onderdak te bieden, konden de camera- en geluidsman plus de regisseur er ook nog wel bij. Wat was het hoogtepunt van deze Peking Express en waarom?Qua natuurschoon zal het letterlijke hoogtepunt wel in de Himalaya hebben gelegen, met een overnachting in tentjes in het basiskamp van een berg van meer dan 7.000 meter hoog. Was Peking Express anders dan u had verwacht?Ik had er eigenlijk geen idee van wat er me te wachten stond, ook al omdat ik de eerste versie van Peking Express niet had gezien. Zou je zelf als deelnemer mee willen doen met een programma als Peking Express?Nooit van mijn leven. Reizen is per definitie traag en ik wil op mijn reizen altijd de mogelijkheid hebben om ergens wat langer te blijven als ik de situatie interessant vind. Peking Express is echter vooral een race. Natuurlijk, voor de deelnemers is die race zo intens dat ze er toch een paar geweldige ervaringen aan overhouden, vooral dan diegenen die het een tijdje uitzingen. Zou u weer meegaan in het kielzog van Peking Express 3, als die er komt?Mochten ze het vragen, dan zou ik het opnieuw overwegen. Welke ervaring van u was leuker? Het volgen van de zijderoute of het volgen van Peking Express met de programma-makers?Daar moet ik niet lang over nadenken: mijn reis langs de Zijderoute. Dat heeft 7 maanden in beslag genomen, zodat er tijd was voor reflectie onderweg. Het was bovendien een journalistieke reis, want onderweg schreef ik elke dag voor mijn krant. Heeft u een eigen fotograaf in dienst, maakt u de plaatjes zelf of haalt u uw meeste foto's uit bestaande databasen?Alle foto’s in het boek en de foto’s die SBS gebruikt om promotie te maken voor het programma zijn van mezelf. Indien je het tempo van de groep moest aanhouden, had je dan überhaupt tijd om, zoals we van je gewend zijn, meer diepte-inzicht te verkrijgen in het leven van de bevolking op de uitgestippelde weg? Daar was inderdaad veel minder tijd voor dan tijdens mijn andere reizen. Gelukkig konden we met ons team (de dokter, de securityman en de dame van CCTV) onze eigen weg een beetje uitstippelen. Dat liet mij toe afstand te nemen van de race, want daar was ik toch niet echt bij betrokken. Zo ben ik op plaatsen geweest, waar de deelnemers niet passeerden. De opdracht was dan ook: maak een boek over de landen waar we doorreizen en de mensen die je onderweg ontmoet. Dat heb ik gedaan: het is een boek geworden over de reis, niet over de race. De houding van de Chinese overheid ten aanzien van het Westen is naar ik heb begrepen de laatste jaren aan het wijzigen. Heeft dit invloed op de benadering van Westerse toeristen tijdens een reis door China?Heel zeker. Westerlingen zijn weer graag gezien in China. Iedereen heeft belangstelling voor mensen uit het westen en nu er ook weer Engels mag onderwezen worden op de scholen, vind je van langsom meer mensen die een mondje Engels praten (al zijn ze in dat immense land dat China is, nog altijd dun gezaaid).
Je mag echter niet vergeten dat tot zowat 15 jaar geleden westerlingen baarlijke duivels waren. Omstreeks de vorige eeuwwisseling was er de opiumoorlog geweest, waar de Britten zich bepaald niet van hun beste kan hadden laten zien en tijdens de Mao-periode van het communistische regime zijn de Chinezen zowat 45 jaar lang gehersenspoeld met slogans die moesten aantonen welk een kapitalistische honden wij wel waren. Het isolement waarin China zich gedurende een groot deel van de vorige eeuw hulde, maakte dat de Chinezen deze beelden niet aan de realiteit konden toetsen, laat staan dat er hun vanuit de westerse wereld enige informatie bereikte. Het is daarom des te merkwaardiger dat de modale Chinees dat vijandbeeld zo snel heeft laten varen. Dat pleit voor de open geest van veel Chinezen en natuurlijk ook voor het legendarische Chinese pragmatisme: westerse toeristen brengen in China steeds meer geld in het bakje en daar kan geen rechtgeaarde Chinees ongevoelig voor blijven! De bekendheid in Nederland en Belgie ten aanzien van het gebied waar in de 2e serie van PE doorheen wordt gereisd is beperkt. Denk je dat PE bijdraagt aan een betere beeldvorming ten aanzien van dit gebied en de wijze waarop mensen in dit gebied leven? Aangezien de nadruk van de makers van Peking Express eerder ligt op het soap-gehalte van de reis en veel minder op het documenteren van de landen en volkeren waarlangs de PE-karavaan passeert, krijg je al snel de indruk dat de omgeving maar een soort exotisch "behangpapier" is voor het programma. Peking Express is geen BBC-documentaire, dat is ook allerminst de bedoeling. Maar bij het bekijken ervan stel ik toch vast dat je met Peking Express een publiek voor de buis krijgt dat erg geïnteresseerd is in "verre streken." Doorheen het verhaal van de deelnemers, vang je hoe dan ook wel eens een glimp op van hoe het leven in China en India er bij de mensen thuis aan toe gaat. Wel vaker merk je dat gastvrijheid bijvoorbeeld in China geen ijdel begrip is, net als je al heel snel begrijpt dat de taalbarrière een reis over het platteland in China wel een flink stuk moeilijker maakt dan elders. Is een dergelijke wijze van reizen ook enigszins mogelijk voor een normale reiziger die dezelfde route af zou willen leggen?In Nepal en India is dat geen probleem. In China is dat een ander paar mouwen. Peking Express verschafte mij de mogelijkheid om met een auto dwars door China te rijden. Dat is uitzonderlijk, omdat daar heel veel vergunningen bij de pas komen, die de makers van Peking Express natuurlijk allemaal netjes konden voorleggen. In dat opzicht was de reis door China een privilegie. Maar ook met openbaar vervoer geraak je tegenwoordig al een heel eind in het moderne China. Mochten we zelf ooit in China of India komen, welk dorpje of bezienswaardigheid moeten we dan écht niet overslaan en waarom niet?- In China was erg gecharmeerd door de kleine, historische stadjes Pingyao en Fenghuang. Maar het mooiste stuk van China ligt m.i. in het zuiden. Het land van het magische karstgebergte en zijn kleurrijke etnische minderheden.
- In India heb ik het erg naar mijn zin gehad in de kleine, maar indrukwekkende tempelstad Orchha. De samenvloeiing van de Ganges met de Yamuna in Allahabad mocht er ook zijn. Natuurlijk moet een mens ooit de Taj Mahal hebben gezien. Liefst ’s ochtends én s’ avonds, bij volle maan.
Aan welk land in de wereld heb je volledig je hart verpand?Zo is er maar één: de 49ste staat van de VS, Alaska. Je hebt veel gereisd. En wie veel reist kan veel verhalen! Wat is het meest bizarre wat je onderweg ooit hebt meegemaakt.In Oeganda heb ik eens in stomdronken toestand een parade afgenomen van een bataljon soldaten, die de grens met Congo bewaakten. En in Berchtesgaden (Duitsland), waar ik naartoe was gegaan om een berg te beklimmen, was een Duits gezelschap in een kroeg er ooit van overtuigd dat ik rockzanger Joe Cocker was. Destijds, met nog wat meer haar een een baard, leek ik daar ook wel een beetje op. Toen bleek dat ik ook nog Engels sprak en naar waarheid zei dat ik gitaar kon spelen, was het hek helemaal van de dam. Dat ik het spel meespeelde leek mij daarna duur te staan te komen, want de muziek in het café werd stilgelegd en iedereen vroeg mij een liedje te zingen en het te begeleiden om een inderhaast aangevoerde gitaar. Nu durfde ik niet meer terug. Op goed geluk speelde ik ,,With a little help from my Friends’’ en heel het café stond op zijn kop. Ik moest de rekening niet betalen en de vrouw van de waard nodigde mij uit om te blijven slapen. Ik kon niet snel genoeg uit dat café wegkomen, en dat lukte ook, voor het helemáál uit de hand zou lopen…
|
